VIII

Праз тры дні а дванаццатай гадзіне Ёганэс Фрыдэман вярнуўся дадому са свайго рэгулярнага шпацыру. Палуднавалі а палове першай, таму ён вырашыў яшчэ на паўгадзінкі схадзіць у свой «кабінет», які знаходзіўся адразу справа побач з дзвярыма ў дом. У гэты момант да яго па калідоры падышла служанка і сказала:

«Да Вас прыйшлі, пан Фрыдэман».

«Да мяне?»

«Не, там наверсе, у дам».

«А хто?»

«Пан падпалкоўнік фон Рынлінген з жонкай».

«О, – сказаў пан Фрыдэман, – тады я…»

І ён пайшоў уверх па сходах. Наверсе пераадолеў адлегласць да дзвярэй і ўжо трымаўся за ручку высокіх, белых дзвярэй, якія вялі да «пейзажнага пакоя», як раптам ён стрымаўся, адступіў на крок, павярнуўся назад і паволі пайшоў уніз, як і прыйшоў.

І хоць ён быў зусім адзін, сказаў вельмі гучна сам сабе:

«Не. Лепш не трэба…»

Ён спусціўся ў свой «кабінет», сеў за пісьмовы стол і ўзяў у рукі газету. Але праз хвіліну ён зноў паклаў яе і зірнуў збоку ў акно. Так ён і праседзеў, аж пакуль не прыйшла дзяўчына і не паведаміла, што ўсё гатова; тады ён накіраваўся наверх у сталовую, дзе ўжо яго чакалі сёстры, і сеў на сваё крэсла, на якім ляжалі тры сшыткі з запісамі нот.

Генрыэта, якая налівала суп, сказала:

«Ведаеш, Ёганэс, хто тут быў?»

«Хто ж?»

«Новы падпалкоўнік з жонкай».

«Праўда? Гэта вельмі прыязна».

«Праўда, – сказала Пфіфі, і ў куточках яе рота з’явілася вадкасць, – я лічу, што яны абое – надзвычай прыемныя людзі».

«Ва ўсякім разе, – сказала Фрыдэрыка, – нам нельга марудзіць з візітам у адказ. Я прапаную пайсці паслязаўтра, у нядзелю».

«У нядзелю», – сказалі Генрыэта і Пфіфі.